بعضىاز آسيبهايى که مىتوانند منجربه کزاز شوند عبارتند از زخم ناچيز سوزن، بريدگى پوست، زخمهاى عميق، سوختگي، نيش حشرهها، گازگرفتگى انسان، جراحىها، زايمان غيربهداشتي، بريدن بندناف با وسايل غيراستريل، کشيدن دندان، تزريق، ختنه، شکستگىها، اُتيت مياني، زخمهاى مزمن پوستي، عفونتهاى چشمي، گانگرن پا و... ولى بعضى از زخمها براى ابتلا به کزاز، مستعدترند و گرچه تعريف دقيق ”زخم مستعد به کزاز“ دشوار است، ولى مىتوان اين اصطلاح را به ضايعههاى زير و امثال آنها اطلاق نمود:
۱. شکستگى مرکب
۲. زخم ناشى از اصابت گلوله و ترکش و...
۳. سوختگىها
۴. لهشدگىها
۵. زخمهاى حاوى جسم خارجى
۶. زخمهايى که با خاک، مدفوع، يا بزاق آلوده شده باشند.
۷. زخمهايى که براى بيش از ۲۴ ساعت مورد توجه و پرستارى قرار نگرفته باشند.
۸. زخمهايى که بهوسيله ديگر ميکروارگانيسمها دچار عفونت شده باشند.
۹. زخمهايى که حاوى بافتهاى فاقد حيات يا بدون عروق مىباشند.
۱۰. سقطى که با وسايل غيراستريل، ايجاد شده باشد.
۱۱. زخمهاى نافذ و سرمازدگى.
پیشگیری اولیه
واکسیناسیون کودکان
واکسیناسیون ناکامل
تزریق همزمان واکسن و پادزهر
ایمنسازی غیرفعال (پاسیو)
ایمنسازی زنان آبستن بهمنظور پیشگیری ...
واکسیناسیون بزرگسالان
زمان بروز ایمنی
میزان تأثیر واکسن
عوارض واکسن
واکسيناسيون، عليه بيمارى کزاز، درواقع ضرورتى عام و کلى است و درحقيقت ايمنسازي، تنها راه حذف کزاز، بهعنوان مسئلهاى مهم، در بهداشت عمومى خواهد بود. بدون شک ايمنسازى با واکسن کزاز، ايمنى قابل توجهى ايجاد مىنمايد. بهطورى که مىتوان ادعا نمود در افرادى که بهنحو کاملى عليه کزاز واکسينه شده باشند، اين بيمارى عارض نخواهد شد. زيرا ميزان بروز آن در اين افراد کمتر از ۴ نفر در هر ۱۰۰ ميليون نفر مىباشد. درضمن وجود ۰۱/۰ واحد پادزهر در سرم، محافظتکننده است.
جهت حصول ايمنى مؤثر، بايد حداقل سه تزريق توکسوئيد صورت گيرد که در اين صورت، پادتن ضدکزاز، بهمدت ۵ تا ۱۰ سال در بدن افراد واکسينه يافت خواهد شد. بنابراين درصورتى که فرد واکسينه، دچار زخم نشود، مىتوان هر دهسال يکبار، يکنوبت توکسوئيد کزاز، بهعنوان يادآور، تزريق نمود، ولى درصورتى که فرد بهطور کامل ايمنى درمعرض ابتلا به کزاز قرارگيرد و بهمدت پنج سال يا بيشتر، از آخرين تزريق توکسوئيد، گذشته باشد، ديگر فاصلهٔ دهساله، قابل اعتماد نخواهد بود و لازم است يک نوبت توکسوئيد بهعنوان يادآور، دريافت نمايد. البته در رابطه با آسيبهاى شديد و تخريب وسيع نسوج مردهاى که برداشتن کامل آنها امکانپذير نبوده و مدت بيش از يکسال، از آخرين نوبت توکسوئيد مىگذرد لازم است يک نوبت توکسوئيد يادآور تزريق شود و شايان ذکر است که يکنوبت توکسوئيد يادآورى که حتى بهفاصله ۱۹ سال بعد از واکسيناسيون کامل، تزريق گردد، مىتواند بسرعت، عيار پادزهر (آنتىتوکسين) را بهمقدار کافي، در خون، افزايش دهد.